آشنایی با آزمون فهرست اختلال پس از ضربه PCL
فائزه جان محمدی-کارشناس ارشد روانشناسی کودکان استثنایی
فهرست اختلال پس از ضربه یک مقیاس خود گزارش دهی است که برای ارزیابی میزان اختلال و غربال کردن این بیماران از افراد عادی و سایر بیماران به‌عنوان یک ابزار کمک تشخیصی به کار می‌رود. مزیت این فهرست در مختصر و کوتاه بودن آن است.
این فهرست به‌وسیله وددرز، لیتز، هرمن، هوسکا و کین (1994) بر اساس معیارهای تشخیصی DSM برای مرکز ملی اختلال پس از ضربه آمریکا تهیه‌شده است و شامل 17 ماده است. 5 ماده آن مربوط به علائم و نشانه‌های تجربه مجدد حادثه آسیب‌زا تروماتیک، 7 ماده آن مربوط به علائم و نشانه‌های کرختی عاطفی و اجتناب، 5 ماده این فهرست مربوط به علائم و نشانه‌های برانگیختگی شدید است.
فهرست اختلال پس از ضربه دارای سه نسخه به شرح زیر است:
- ویرایش نظامی PCL-M )Military): پرسش‌هایی در رابطه با مشکلاتی که در رابطه با پاسخ به رویدادهای استرس‌زای جنگی و نظامی مطرح می‌کند.
- ویرایش عادی یا غیرنظامی (PCL-C): پرسش‌های در رابطه با مشکلاتی که در رابطه با پاسخ به رویدادهای استرس‌زای غیرجنگی و یا عادی مطرح می‌کند. بر یک واقعه تروماتیک خاص تمرکز ندارد و بیشتر بر رویدادهای عمومی در گذشته متمرکز است.
- ویراش ویژه PCL-S)Specific): پرسش‌هایی در رابطه با مشکلاتی که در رابطه با ماهیت موقعیت‌های استرس‌زا را مطرح می‌کند.
روش نمره‌گذاری
آزمون اختلال پس از ضربه به دو روش نمره‌گذاری می‌شود:
- جمع نمرات از محدوده نمره (85-17) که می‌تواند از طریق جمع نمرات عبارات 17 گانه بر اساس مقیاس لیکرت به دست می‌آید. نقطه برش برای تشخیص PTSD نمره 50 در نمونه‌های مربوط به نیروهای نظامی تعیین‌شده و فقط برای نظامیان اعتبار یابی شده است.
اصلاً=1، خیلی کم=2، متوسط=3، زیاد=4، خیلی زیاد=5
- دومین روش نمره‌گذاری از معیارهای DSM-IV پیروی می‌کند و آن ترکیبی است از دو رویکرد بدین معنی که داشتن حداقل یک نشانه از نشانه‌های ملاک B (عبارت 5-1)، 3 نشانه از نشانه‌های ملاک C (12-6)، 2 نشانه از نشانه‌های ملاک (D (17-13 و جمع این نمرات به‌عنوان نقطه برش در جمعیت خاص به کار می‌رود. همچنین نمرات جداگانه می‌تواند برای ملاک‌های B,C,D به دست بیاید.
اعتبار یابی
ودرز و همکاران (1993) دو مطالعه روی این فهرست انجام دادند. در مطالعه اول که 123 نفر مرد شرکت‌کننده در جنگ ویتنام را موردمطالعه قرار داده بودند. ضرایب همسانی درونی 0.97 و 0.96 را برای کل مقیاس و ضرایب 0.93، 0.92،0.92 را برای نشانگان بی، سی، دی و ضریب بازآزمایی به فاصله دو یا سه روز گزارش داده‌اند. آن‌ها در مطالعه اول خود روایی همگرا را بین این فهرست و ابزارهای زیر به شرح زیر گزارش دادند:
مقیاس می سی سی پی (0.93) مقیاس PK مربوط به MMPI-2 (0.77) مقیاس اثر حادثه (0.90) و مقیاس رویارویی با جنگ (0.46)
علاوه بر آن نقطه برش 50 را برای این مقیاس به‌عنوان نقطه بهینه برای پیش‌بینی تشخیص‌های PTSD تعیین کردند که حساسیتی برابر 0.82 و ویژگی برابر 0.83 را نتیجه داد. در مطالعه دوم 1006 نفر از نیروهای نظامی شرکت‌کننده در جنگ خلیج‌فارس را موردبررسی قراردادند. نتایج ضریب همسانی درونی 0.96 را برای کل مقیاس و ضرایب 0.89 و 0.91 را به ترتیب برای نشانگان سی و دی گزارش کرده‌اند. همچنین در این مطالعه روایی همگرای مقیاس با مقیاس می سی سی پی برابر 0.85 بود.
اعتبارسنجی در ایران
اعتبار و روایی این فهرست در ایران به‌وسیله گودرزی 1382 در دانشگاه شیراز با استفاده از داده‌های به‌دست‌آمده از اجرای این فهرست بر روی 117 نفر از آزمودنی‌ها، ضریب آلفای کرونباخ برای این مقیاس محاسبه شد. این ضریب برابر 0.93 بود و حاکی از اعتبار فهرست است. همچنین ضریب اعتبار این فهرست با استفاده از روش تنصیف (بر اساس زوج یا فرد بودن ماده‌ها) برابر 0.87 (n=117) و حاکی از اعتبار فهرست است. به‌منظور ارائه شاخص برای روایی این مقیاس، همبستگی آن با فهرست وقایع زندگی محاسبه شد. ضریب همبستگی مذکور برابر (r=0.37, n=117, P=0.0001) بود که حاکی از روایی هم‌زمان مقیاس است.
برای مشاهده آزمون اختلال پس از ضربه، انجام آن و دریافت نتایج اینترنتی می‌توانید به سامانه سنجش روان مراجعه نمایید.
این مقاله در شماره 19 ماهنامه تخصصی روانبنه به چاپ رسیده است.
منابع
گودرزی، محمدعلی (1382). بر اساس اعتبار یابی و روایی مقیاس تنیدگی پس از ضربه می سی سی پی (اشل). مجله روانشناسی 26. سال هفتم. شماره 2. تابستان 82.
من احساس میکنم که ممکنه سایکوپاد باشم
سلام دوست عزیز. تشخیص این موارد رو به عهده روانشناس بگذارید و صرفا از روی یک نوشته در مورد خودتون قضاوتی نکنین. تشخیص موضوع تخصصی و پیچیده ای هست.