یافتن راهحل بهجای پیدا کردن مقصر
سحرالسادات ترابیان. دانشجوی دکتری روانشناسی بالینی
آیا تابهحال خروجی اتوبان را رد کردهاید درحالیکه با سرعت در اتوبان در حال رانندگی و صحبت کردن با سرنشینها باشید؟ سپس بهجای تمرکز بر رد نکردن بهترین و نزدیکترین خروجی بعدی، شروع به پیدا کردن مقصر کرده باشید و همدیگر را سرزنش کنید و چهبسا خروجی بعدی را نیز رد نمایید. آیا بهتر این نبود زمانی که خروجی را رد کردید، به یافتن خروجی مناسب میپرداختید و زمان را از دست نمیدادید.
مقصر پیدا کردن و سرزنش کردن، داستان کار هرروز بسیاری از مراجعان ما و یا حتی خود ما است.
درمان کوتاهمدت راهحل مدار همانطور که از نامش پیداست، درمان کوتاهمدتی که بهجای تمرکز بر مشکل، بر روی راهحل تمرکز میکند. این درمان تمرکز مراجع را از مشکل به راهحل برمیگرداند. درواقع این درمان مانند جیپیاس عمل مینماید. از جایی که قرار داریم، حتی اگر خروجی را هم رد کردهایم، مراجع را به سمت هدف هدایت میکند. درواقع دیدگاهی به سمت آینده برای مراجع ایجاد میکند و اعتقادش بر این است که مراجعان تواناییها و شایستگیهای لازم برای پیدا کردن راهحل را دارد و درمانگر فقط چراغقوهای بر روی راهحلهایی که مراجع در موقعیتهای دشوار به کار برده است، میگیرد تا تمرکز مراجع بر آنها جلب شود. درواقع این سؤال که چرا در حال حاضر در موقعیت فعلی قرار دارد، کمکی به مراجع نمیکند. مهم این است چگونه مراجع با تواناییهای خود میتواند از این شرایط خارج شود؟ بسیار برای ما پیش آماده است که در انبوهی از مشکلات، زمانهایی را بیابیم که بدون نیاز به مشاوره، راهنمایی و یا درمان، خود به بهترین نحو از پس مشکلاتمان برآمده باشیم. درمان راهحل مدار، قصد دارد این زمانها را به مراجع یادآور شود و همچنین، از مراجع میخواهد فراوانی آن زمانهایی که با موفقیت از پس مشکلش برآمده است را افزایش دهد. پرسیدن شش سؤال اصلی در این درمان که بهنوعی همگی یک سؤال را مطرح میکنند، مراجع را به یافتن راهحل با توجه به موفقیتهای قبلی خود در گذشته سوق میدهد.
آیا تابهحال به این فکر کردهاید، اگر یک روز صبح طبق معمول از خواب بیدار میشوید، احساس میکنید هنگامیکه خواب بودهاید، معجزهای اتفاق افتاده است و تمام مشکلاتتان به نحوی حلشدهاند، اولی چیزی که ببینید و متوجه این معجزه شوید چیست؟ بعد، چه؟ بعد چه؟ در این زمانها چه احساسی دارید؟ چگونه رفتار میکنید؟ چه فکر میکنید؟ …
آیا تابهحال فکر کردهاید، اگر همه ما هرروز را بهگونهای شروع کنیم که گویی آن روز معجزه است، چه میشود؟ آیا میتوانید برخورد مؤثرتری با مشکلات و شرایط زندگی خود داشته باشید؟ آیا بهتر نیست قبل از آنکه آن را در رابطه با مراجعانمان بهکارگیریم، آنها را در مورد خودمان به کاربندیم؟