ارگونومی[1] به کاربردن اطلاعات علمی درباره انسان در طراحی اشیاء، نظامها و محیطهای مورد استفاده انسان میباشد. ارگونومی دانشی چند رشتهای[2] است که اطلاعات مربوط به ظرفیتهای هر انسان (تواناییها، محدودیتها و ظرفیتهای فیزیکی و روانی) را گردآوری کرده و آنها را درطراحی مشاغل، محصولات، سیستمهای در ارتباط با انسان، مکانهای کار و تجهیزات با هدف پیشگیری ازبروز مسایل و مشکلات، و آسیبهای مربوط به سلامتی و بهبود و بهینهسازی کارائی، بهرهوری و کیفیت بهکار میبرد. ارگونومی بهعنوان رشتهای از علوم که با بهدست آوردن بهترین ارتباط میان کارگران و محیط کاریشان، مرتبط است تعریف میشود. ارگونومی با ارزیابی قابلیتها و محدودیتهای انسان (بیومکانیک و آنتروپومتری)، استرسهای کاری و محیطی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی)، نیروهای استاتیک و دینامیک روی بدن انسان (بیومکانیک)، احتیاط (روانشناسی صنعتی)، خستگی (فیزیولوژی کار و روانشناسی صنعتی)، طراحی و آموزش و طراحی ایستگاه کاری و ابزارها (آنتروپومتری و مهندسی)، سر و کار دارد. بنابراین ارگونومی از خیلی از علوم و مهندسی تشکیل یافتهاست. شاید بهترین و خلاصهترین تعریف برای ارگونومی این باشد: «علم تطابق انسان و محیط کار».
نتایج بهکارگیری ارگونومی
موارد زیر تعدادی از نتایج بهکارگیری اصول ارگونومی در محل کاراست:
- درک تاثیر مخصوص نوع کار روی جسم کارکنان و کارایی شغلی شان
- پیش بینی پتانسیل اثرات طولانی مدت یا تجمعی کار روی جسم کارکنان
- ارزیابی تناسب محل کار و ابزارها برای کارگران جهت انجام کار
- بهبود بهرهوری و آسایش کارگران توسط «تطبیق کار برای شخص» یا تطبیق شخص برای کار
نتایج این قبیل تلاشها دستیابی به بهترین هماهنگی میان قابلیتهای کارگر و نیازمندیهای شغل است.
[1] Ergonomics
[2] Multi-Disciplinary