روانشناسی و بانوان
خانمهای روانشناس , روانشناسی را به خانه و خانواده می‌برند و یا روانشناسی آن‌ها را به جامعه وارد می‌کند؟
سرور سعیدیان، کارشناس ارشد روانشناسی عمومی
خانم های روانشناس : درحالی‌که به نظر می‌رسد خانمهای روانشناس با توجه به نقش تربیتی خود قاعدتاً باید روانشناسی را به خانه و خانواده ببرند. بیشتر روانشناسی آن‌ها را به جامعه وارد می‌کند. مسئله این است چگونه این پدیده وارونه شده است؟
بررسی دلایل و علل این وارونگی، نیاز به تحلیل چند موضوع اصلی دارد که در زیر آورده شده است.
بررسی
ابتدا لازم است نگاهی به نظام آموزشی بیندازیم. در ایران رشته‌های حمایتی مثل حقوق و روانشناسی جذب بالایی از زنان را به همراه دارد پس ورودی این رشته را بیشتر زنان تشکیل می‌دهند .
البته نگاهی کلی به آمارها نشان می‌دهد کلاً زنان تمایل بیشتری به آموزش عالی پیداکرده‌اند و رشته‌هایی مثل روانشناسی بیشتر از سایر رشته‌ها پذیرای متقاضیان خانم بوده‌اند.
آمار
اطلاعات آماری مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در سال تحصیلی 71-70 تنها 29% پذیرفته‌شدگان دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی را دختران تشکیل می‌داده‌اند.
از سویی دیگر، این رقم، در سال 81-80 به 51% و در سال 82-81 به 53% می‌رسد و در سال 87-86 به 63% و در سال 88-87 به 64% رسیده است . بنابراین آمارها نشانگر افزایش قابل‌توجه پذیرش دختران در دانشگاه‌ها به نسبت سال‌های قبل و حتی پیشی گرفتن آمار قبولی دختران بر پسران است.
همچنین در سال‌های تحصیلی 71-70، دختران 28% دانشجویان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی را تشکیل می‌دادند که در سال تحصیلی 88-87 این رقم به 64% می‌رسد.
استفاده کنندگان سرویس های روانشناسی
خانمهای روانشناس : از سوی دیگر استفاده‌کنندگان از خدمات روانشناسی عموماً زنان را ترجیح می‌دهند؛ که این موضوع نیز ریشه فرهنگی و مهارتی دارد.
ازآنجایی‌که عموماً زنان با صحبت کردن، تکلم، شناخت احساسات و شناسایی هیجانات راحت‌تر از آقایان هستند این امر باعث می‌شود خدمات روانشناسی که بیشتر بر پایه همین موضوعات سوار است در بین خانم‌ها مقبول‌تر باشد. و همچنین مراجعین نیز از صحبت و بیان احساسات خود با خانم‌ها احساس بهتری داشته باشند.
انعطاف‌پذیری
و از طرفی به دلیل انعطاف‌پذیری و روحیه همکاری زنان در فعالیت‌های کاری و سازمانی، مراکز و مؤسساتی که خدمات را به مردم می‌رسانند یعنی واسطه‌ها مانند کلینیک‌ها، دفاتر مشاوره و … استخدام خانم‌ها را ترجیح می‌دهند.
لازم به ذکر است فعالیت‌های روانشناسی و مشاوره عموماً شغل‌هایی تمام‌وقت نیستند و مراجع‌محور می‌باشند و همین امر نیز موجب تمایل مراکز در انتخاب زنان می‌شود.
میزان توانمندی خانمهای روانشناس فارغ التحصیلان روانشناسی
خانمهای روانشناس : با خواندن درس روانشناسی در دانشگاه ممکن است افراد با سوادی تربیت شوند اما الزاماً این افراد توانمند نیستند. به عبارتی فارغ‌التحصیل روانشناسی می‌داند چه چیز درست است و چه چیز نادرست و برای آن معیاری هم دارد؛ اما خودش نمی‌تواند آن تکنیک یا
را انجام دهد یا به کار ببندد.
خانمهای روانشناس : مطالعه کتاب و جزوات دانایی دانشجویان را افزایش می‌دهد اما این فارغ‌التحصیلان الزاماً در دانشگاه تمرین عملی ندارند که در حین انجام آن فرد بتواند دانایی خود را به توانایی تبدیل کند.
با توجه به موضوع فوق این انتظار که زنانی که روانشناسی خوانده‌اند می‌توانند در زندگی فردی و خانوادگی خود رفتار متفاوت و توانمندی متفاوتی ارائه دهند، انتظاری غیرواقع‌بینانه است.
از سوی دیگر حتی روانشناسانی که این دروس را تدریس می‌کنند از این قاعده مستثنا نیستند و در موارد زیادی در زندگی فردی و خانوادگی آن‌ها اثری از این آموزش‌های نخواهیم دید.
نباید این موضوع را نادیده گرفت که بن‌مایه‌های شخصیتی در طول تحصیل حتی آماج کمترین مداخلات قرار نمی‌گیرد که مقدمه‌ای شود برای تبدیل دانش به توانمندی.
در آخر می‌توان گفت روانشناسی زنان را به جامعه وارد کرده است ولی نقش زیادی در منزل و خانواده این روانشناسان بازی نمی‌کند.
