درمان پذیرش و تعهد تلاش مستقیمی برای توقف و حذف افکار و احساسات ناخوشایند نمیکند، در عوض افراد را تشویق میکند که با تجاربشان ارتباطی متفاوت داشته باشند.
مترجم: پیمان دوستی
دانشجوی دکتری تخصصی روانشناسی
منبع: goodtherapy.org
تاریخچه درمان پذیرش و تعهد
برای دههها پژوهشگران حوزه روانشناسی برای گسترش علم و ایجاد مداخلات روانشناختی برای افرادی که میخواستند بر بیماری روانی غلبه کنند کار کردند. درنتیجه، بسیاری از مردم موفقیت قابلتوجهی در مدیریت بسیاری از نگرانیها کسب کردند که درنتیجه رفاه بیشتری را تجربه کردند. بااینحال هنوز هم جلوگیری از عود اختلال بهعنوان مشکل بالقوه کسانی است که به دنبال دستیابی به سلامت روان میباشند. اخیراً درمان جدیدی به نام ACT با امید افزایش اثربخشی درمانهای روانی در طولانیمدت توسعه یافته است.
درمان پذیرش و تعهد (ACT) بر پایه نظریه چهارچوب ارتباطی (RFT)، یعنی مکتبی که تحقیقات آن بر مبنای زبان و شناخت است پایهریزی شده است. RFT بیان میکند که مهارتهای منطقی ذهن انسان برای حل مسائل ممکن است در غلبه بر دردهای روانی بیتأثیر باشد. بر اساس این فرض، درمان پذیرش و تعهد گسترش پیدا کرد. هدف، گسترش آموزش به مردم بود که اگرچه تجربه درد روانی طبیعی است، اما میتوانیم یاد بگیریم که با تغییر روش فکر کردن به دردها سالم زندگی کنیم.
در اواخر دهه 1990، چند دفترچه راهنما استفاده از ACT برای انواع مختلف اختلالات روانی منتشر شد. درمان ذکرشده در این دفترچهها در تحقیقات تجربی استفادهشده است و اثربخشی ACT را بهعنوان درمانی مناسب برای سو مصرف مواد، سایکوز، اضطراب، افسردگی، درد مزمن و اختلالات خوردن تائید کردند.
تئوری ACT
تئوری ACT احساسات ناخواسته و نشانهها را اختلال تعریف نمیکند، در عوض به افراد کمک میکند تا یک زندگی غنی و پویا را تجربه کنند. این غنی بودن به وسعت طیف تجارب انسانی و درد ناشی از برخی موقعیتها است.
پذیرش بدون قضاوت و فاقد تلاش برای تغییر افکاری که میآیند مهارتی است که از طریق تمرینهای توجه آگاهی در داخل یا بیرون جلسات حاصل میشود. درمان پذیرش و تعهد تلاش مستقیمی برای توقف افکار و احساسات ناخواسته نمیکند (برخلاف درمان شناختی و رفتاری سنتی CBT) در عوض افراد را تشویق میکند یک رابطه جدید و شفقتبار با تجاربشان برقرار سازند. این تغییر میتواند مردم را از مشکلات تلاش برای کنترل تجارب خود آزاد کند و به آنها کمک کند مطابق با ارزشهایشان عمل کنند.
فرایندهای اصلی ACT
هدف نهایی درمان پذیرش و تعهد انعطافپذیری روانی میباشد که بهطورمعمول بعد از اجرای فرایندها به دست میآید.
- ناامیدی خلاق شامل بررسی و برجستگی ناکارآمدی تلاشهایی است فرد در گذشته برای حل مشکل استفاده کرده است. ACT فرصتی را برای افراد ایجاد میکند که مطابق آنچه برای آنها واقعاً مهم است عمل کنند.
- پذیرش تجربه یک هیجان میتواند بهعنوان فرایند یادگیری پذیرش طیف وسیعی از احساسات و عواطف آدمی باشد.
- انتخاب ارزشهای زندگی، آنچه را که واقعاً مهم است تعریف میکند و روشن میسازد که یک شخص چگونه میخواهد زندگی کند.
- متعهد شدن به انجام رفتارهایی که شخص را در مسیر ارزشهایش به حرکت درمیآورد.
این فرایندها بههمپیوسته بوده و با یکدیگر در ارتباط هستند. همه فرایندهای معرفیشده از طریق تجربه مستقیم فرد در طول درمان مشخص میشود. انعطافپذیری روانی بهسادگی با «توانایی بودن در لحظه حال، گشودگی و انجام دادن آنچه مهم است» تعریف میشود.
توجه آگاهی و ACT
توجه آگاهی توصیفکننده مفهوم تماس با لحظه حال بهجای شناور شدن در حالت خلبان خودکار است. توجه آگاهی اجازه میدهد که شخص با خود مشاهدهگرش (قسمتی که آگاه است اما از افکار مجزا میباشد) ارتباط برقرار کند. تکنیکهای توجه آگاهی به افراد کمک میکند آگاهیشان نسبت به حواس پنجگانه و همچنین افکار و هیجاناتشان بالا برود.
توجه آگاهی توانایی افراد را برای جدا شدن از افکارشان بالا میبرد. درگیری با احساسات دردناک، امیال و موقعیتها در ابتدا کاهش و درنهایت آنها پذیرفته میشوند. توانایی افراد برای پذیرش تجارب درونی و بیرونی که اتفاق میافتد بهجای درگیری و اجتناب از آنها بالا میرود. اگر شخصی فکر میکند که «شخص وحشتناکی است»، در عوض شخص باید بگوید که «فکری دارم که من شخص وحشتناکی هستم». نتیجه این کار جدا شدن شخص از فکرش میباشد که موجب کاهش بار منفی آن میشود. وقتیکه فرد تجربه هیجانهای دردناکی چون اضطراب دارند، باید فضایی برای احساس اضطراب ایجاد کنند و بهجای تلاش برای تشدید و یا کاهش آن اجازه دهند که این احساس در آنجا باقی بماند.
ارزشهای روشن و ACT
ارزشها به افراد کمک میکند تا مشخص کنند که چه چیزی واقعاً مهم است، بهبیاندیگر ارزشها آنها را راهنمایی میکنند تا رفتار مؤثری انجام دهند. حرفه سلامت روان بهطورکلی به افراد کمک میکند تا ارزشهای انتخابشده خود را بشناسند. ارزشها اغلب بهصورت قطب نمایی برای انجام رفتاری مؤثر عمل میکنند. ACT به افراد کمک میکند بهطور همزمان با ارزشهایشان بهطور غنی زندگی کنند.