دانش علمی را چگونه می‌توان تائید کرد؟ به‌منظور تأیید دانش علمی، نه می‌توان به سنت اعتماد کرد و نه می‌توان به گونه جامع به شعور عادی متکی بود. امکان خطا همیشه وجود دارد. دانش از طریق تست تجربی استنتاج می‌شود. اگر بنا باشد علم در درک دنیای واقعی به ما کمک کند، باید تجربی باشد؛ یعنی باید مبتنی بر ادراکات، آزمایش یا مشاهده باشد. وقتی پیشامد مشاهده‌شده زیر یک قانون (تجربی) درآید، گامی در جهت تبیین آن پیشامد برداشته‌شده است. از این طریق است که تمامی شاخه‌های علوم تبدیل به کاوش در مورد قوانین بنیادی می‌شود که هرگاه همه آن‌ها کشف شود، همه پدیده‌های طبیعی را توجیه و تبیین خواهد کرد.
معرفی پرسشنامه مهارت‌های زندگی
مبانی نظری:
مهارت‌های زندگی عبارت از آن نوع مهارت‌های شخصی و اجتماعی هستند که کودکان و نوجوانان باید آن‌ها را یاد بگیرند تا بتوانند در ارتباط با خود، با انسان‌های دیگر و با کل اجتماع، به‌طور مؤثر، شایسته و مطمئن عمل نمایند (سازمان بهداشت جهانی)
برولین مهارت‌های زندگی را این‌چنین تعریف می‌کند: مهارت‌های زندگی شامل طیف وسیعی از دانش و مهارت‌های مربوط به تعامل بین فردی است که برای زندگی بزرگ‌سالی، اساسی است. پیتمن، مهارت‌های زندگی را به‌عنوان توانایی‌ها، دانش‌ها، نگرش‌ها و رفتارهایی تعریف کرده است که جهت شادمانی و موفقیت در زندگی آموخته می‌شوند. این مهارت‌ها، انسان را قادر می‌سازند تا با موقعیت‌های زندگی سازگاری یابند و بر آن‌ها تسلط داشته باشند. از طریق رشد این مهارت‌ها افراد یاد می‌گیرند که به‌راحتی با دیگران زندگی کنند، احساس خود را با امنیت خاطر بیان نمایند و زندگی را دوست داشته باشند. (پیتمن، 1999). مهارت‌های زندگی ازنظر موریس. ای.الیاس یعنی ایجاد روابط بین فردی مؤثر، انجام دادن مسئولیت‌های اجتماعی، اتخاذ تصمیم‌گیری‌های صحیح، حل تعارض‌ها و کشمکش‌ها بدون توسل به اعمالی که به خود یا دیگران، صدمه می‌زنند (آقازاده، 1379).
اصطلاح مهارت‌های زندگی در سه مقوله گنجانده‌شده است:
- مهارت‌های زندگی به‌عنوان مهارت‌های مراقبت از خود، مانند مصرف غذای سالم و درست مسواک زدن.
- مهارت‌های زندگی به‌عنوان مهارت‌های امرارمعاش مانند اینکه فرد چگونه مشغول کاری شود.
- مهارت‌های زندگی به‌عنوان آن نوع مهارت‌هایی که به موقعیت‌های پرخطر زندگی مربوط می‌شوند مانند توانایی نه گفتن در مقابل فشار جمع جهت استفاده از مواد مخدر
به‌عبارت‌دیگر مهارت‌های زندگی، مهارت‌هایی هستند که برای افزایش توانایی‌های روانی-اجتماعی افراد آموزش داده می‌شوند و افراد را قادر می‌سازند که به‌طور مؤثر، با مقتضیات و کشمکش‌های زندگی روبه‌رو شوند. مهارت‌های زندگی آن دسته از مهارت‌ها و تکالیفی هستند که به عملکرد مستقلانه و موفقیت‌آمیز یک فرد در بزرگ‌سالی، نسبت داده می‌شود. (مقدم، 1386)
ازنظر بروکز (1984)، مهارت‌های زندگی، رفتارهای آموخته‌شده و اکتسابی هستند که برای زندگی اثربخش که شامل آگاهی و ایجاد شرایط لازم جهت رشد چنین رفتارهایی می‌باشد، ضروری هستند. مهارت‌های زندگی یعنی ایجاد رابطه بین فردی مناسب و مؤثر، انسجام مسئولیت‌های اجتماعی، اتخاذ تصمیمات صحیح و حل تعارض‌ها و کشمکش‌ها بدون استفاده از اعمالی که به خود و دیگران صدمه بزند. به‌عبارت‌دیگر، مهارت‌های زندگی، مهارت‌هایی هستند که برای افزایش توانایی‌های روانی-اجتماعی به افراد آموزش داده می‌شود و آنان را قادر می‌سازد که به‌طور مؤثر با کشمکش‌های زندگی روبرو شوند.
معرفی پرسشنامه و کاربرد آن:
پرسشنامه مهارت‌های زندگی شامل 144 سؤال بوده و 19 خرده مقیاس را تشکیل می‌دهد که این خرده مقیاس‌ها به شرح زیر می‌باشند:
- خودآگاهی
- داشتن هدف در زندگی
- مهارت‌های مربوط به ارتباط‌های انسانی
- روابط بین فردی
- تصمیم‌گیری
- بهداشت و سلامت روانی
- بهداشت و سلامت جسمانی
- مهارت‌های حل مسئله
- مهارت‌های مشارکت و همکاری
- تفکر خلاق
- تفکر انتقادی
- نشان دادن مسئولیت‌های فردی
- درک و ارتقای اصول آزادی، عدالت و تساوی
- شرکت در فعالیت‌هایی که منافع را بهبود می‌بخشند
- نشان دادن رفتارهای اجتماعی
- شهروند جهانی‌شدن
- مهارت‌های حرفه‌ای
- مهارت‌های مربوط به رعایت و به‌کارگیری نکات ایمنی
- مهارت‌های استفاده از فناوری اطلاعات
روش نمره‌گذاری پرسشنامه
این پرسشنامه دارای طیف لیکرت (5 گزینه‌ای) است که حداکثر نمره در آن 576 و حداقل نمره در آن 0 است. هرقدر نمره فرد بالاتر باشد، مهارت‌های زندگی اکتسابی وی بیشتر است.
دانش علمی را چگونه می‌توان تائید کرد ؟ اعتبار پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ در سه پژوهش مختلف 0.97، 0.93 و 0.95 محاسبه‌شده است که نشانگر مطلوب بودن شاخص روان‌سنجی ابزار است.
منبع
آزمون‌های روان‌شناختی. پرفسور محمود ساعتچی، دکتر کامبیز کامکاری، دکتر مهناز عسگریان. (1391). تهران: نشر ویرایش
دکتر حیدرعلی هومن
