فراتحلیلی روی کتامین نشان داد که می تواند برای درمان افسردگی اثربخش باشد.
بیشتر ضدافسردگی ها از نوع SSRI هستند که به بیماران زیادی سود رسانده اند. هرچند که پاسخ دهی ناقص و یا حتی جواب ندادن نیز پدیده معمولی است. برای این دسته چه میتوان کرد؟ احتمالا کتامین بتواند کمک کند.
کتامین و افسردگی مقاوم به درمان
برخی افراد مبتلا به افسردگی با وجود استفاده از داروهای خط اول درمان مانند سرترالین و فلوکستین، هنوز با علایم افسردگی دست و پنجه نرم می کنند. این علایم سطح بهزیستی و شادی آن ها را کاهش داده و اجازه زندگی طبیعی به آنها نمی دهد. بعنوان مثال یک مطالعه بزرگ نشان داد که از هر سه بیمار افسرده یک نفر پس از انجام چند درمان ضد افسردگی موفق به بهبودی نمی شود. یعنی از هر سه بیمار یک نفر ممکن است به افسردگی مقاوم به درمان مبتلا باشد.
داروهای زیادی اخیرا مورد بررسی قرار گرفته اند تا اثربخشی آنها روی درمان افسردگی مقاوم آزمایش شود. یکی از آنها کتامین است. این دارو برای سالها بعنوان مسکن و داروی بی حسی استفاده می شد. این دارو به دو صورت آر-کتامین و اس-کتامین در دسترس است. جدا از خاصیت بی حس کنندگی و مسکن بودن، این قدرت آن را دارد که احساس قطع ارتباط با واقعیت ایجاد کند مانند احساس شناور بودن. بعلاوه به دلیل اثر توهم زایی و جداسازی، سالها از آن برای تفریح و سرگرمی استفاده می شد.
اخیرا اثربخشی کتامین روی نشانه های مختلف مشکلات سلامت روان مانند اضطراب، PTSD و افسردگی مقاوم به درمان مورد تحقیق قرار گرفته است. اثرات مثبت آن،از هر نوع آن، روی درمان سریع نشانه های افسردگی ثابت شده است. در مقابل SSRI ها برای درمان نشانه ها نیاز به چندهفته زمان دارند آن هم در صورتی که جوابگو باشند!
هنوز سوالهای زیادی در مورد کتامین ها بی جواب مانده است. برای مثال آیا همه انواع مصرفی کتامین(مثلا قرص ها) اثربخشی یکسانی دارند؟ یا یکی از متدهای مصرف نسبت به بقیه برتری دارد؟
در تحقیقی دیده شد که تزریق وریدی بیشترین اندازه اثر را بین ۲ تا ۶ روز پس از مصرف میگذارد. این عدد برای کتامین استنشاقی حدود ۲۴ ساعت و برای کتامین خوراکی بین ۲۱ تا ۲۸ روز است. البته مقایسه این اعداد کار ساده ای نیست چرا که دوزهای این داروها متفاوت بوده اند. ولی کتامین خوراکی اثربخشی بیشتری داشت که حدس زده شد به دلیل تجمع دارویی در بدن باشد.
SSRIها برای همه مفید نیستند. سرعت عمل آنها پایین استو بنابراین نمیتوانند برای افرادی استفاده شوند که در ریسک خودکشی قرار داشته و افسردگی مقاوم به درمان دارند. در این افراد حداقل در شروع بهتر است از کتامین استفاده شود.
یافته های فعلی از تاثیرکوتاه مدت کتامین روی درمان افسردگی مقاوم به درمان حمایت میکند و نحوه مصرف آن در این مساله تفاوتی ایجاد نمیکند. برای اینکه مشخص شود چه نوعی از دارو(خوراکی، تزریقی، استنشاقی) روی درمان موثرتر است تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.
