درمان های معمول GAD چیست؟
شادی جهرمی-کارشناس ارشد روانشناسی
هرکسی اضطراب را تجربه می کند ولی افرادی که GAD دارند بصورت مداوم دچار حواس پرتی ناشی از نگرانی و دلشوره می شوند، از فعالیتهایی که ممکن است اضطراب را برانگیخته کند دوری کرده و این منوال روی روابط فردی و اجتماعی آنها و عملکردشان در مدرسه و کار تاثیر می گذارد.
درمان های GAD به دنبال این هستند که به افراد کمک کنند از نظر روانی و فیزیکی توانمند شده و با افراد دیگر تعامل بیشتری داشته باشند.
رواندرمانی
رواندرمانی محبوب ترین و عمومی ترین درمان برای GAD است. درمان با صحبت توسط درمانگران بسیاری انجام شده و اگرچه رویکردهای درمانی مختلف با هم تداخل هم دارند ولی تاکید آنها روی جنبه های مختلف روان است.
CBT یا درمان شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری استاندارد طلایی رواندرمانی و یکی از محبوب ترین روشهای درمانی GAD روی بزرگسالان است و به اندازه مساوی برای نوجوانان و بالغین موثر است. تمرکز درمان شناختی رفتاری روی موقعیت فعلی و مشکلات کنونی مراجع است. CBT درمان کوتاه مدت و ساختارمندی است که روی تعامل افکار هشیار، احساسات و رفتارها متمرکز است که اضطراب را تداوم می بخشند.
درمان پذیرش و تعهد یا ACT
ACT یکی دیگر از درمانهایی است که روی مشکل و حال تمرکز دارد و برای درمان اختلال اضطراب فراگیر استفاده می شود. اکت با درمان شناختی رفتاری مشترکاتی دارد ولی تمرکز آن روی کاهش تعارضات در کنترل افکار اضطرابی یا احساسات ناراحت کننده بوده و شرکت در رفتارهای معنادار در جهت ارزشهای زندگی را تشویق میکند. اکت نشانگان بهبود را در مبتلایان به اختلال اضطراب فراگیر ایجاد می کند و انتخاب خوبی برای افراد مسن است.
انواع دیگر درمانهای صحبت محور
دو نوع دیگر از درمانهای کلام محور در درمان اختلال اضطراب فراگیر عبارتند از درمان روان پویشی و رواندرمانی بین فردی.
درمان روان پویشی یا درمان بینش محور روی این ایده سوار است که افکار و احساسات ما خارج از هشیاری ما بوده و می توانند باعث تعارضات درونی شوند که به احساس اضطراب ترجمه می شود.
رواندرمانی بین فردی، درمانی است که زمان آن محدود بوده و روی حال تمرکز دارد. ابن درمان روی این فرض سوار است که نشانه ها بر اثر مشکلات در ارتباط به وجود آمده و تثبیت می شوند. پس حل کردن این مشکلات، نشانه ها را کاهش می دهد.
دارو درمانی
داروها برای کنترل اضطراب از نوروترنسمیترها استفاده میکنند.برخی داروها ممکن است جذب برخی نوروترنسمیترها را مسدود کرده و برخی دیگر عملکرد آنها را تقویت کنند.
انواع مختلفی از داروها برای درمان اضطراب استفاده می شود که شامل موارد زیر هستند:
- مهارکننده های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI)
- مهار کننده های جذب مجدد سروتونین و نور اپی نفرین (SNRI)
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
همچنین دسته قدیمی تری از داروهای ضد افسردگی با عنوان مهارکننده های مونو آمین اکسیداز (MAQI) نیز گاهی استفاده می شود.
ثابت شده داروهای ضدافسردگی قابلیت درمان و بهبود علایم GAD را دارند ولی حدود چندهفته طول میکشد تا اثرگذاری آنها آغاز شود. SSRI ها مانند سرترالین یا فلوکستین به عنوان خط اول برای درمان GAD در نظر گرفته می شوند چرا که داروهای کم خطری بوده و افراد آنها را بهتر تحمل میکنند.
داروهایی مثل بنزودیازپین ها علت اصلی اضطراب را درمان نمی کنند ولی در درمان علایم موثر هستند. با این حال این داروها عوارض جانبی بالقوه ای مانند عادت و یا خواب آلودگی را دارند. بوسپیرون از دسته داروهای درمان اختلال اضطراب فراگیر بوده که هنوز وابستگی دارویی برای آن ثابت نشده است. برخی شواهد نشان می دهند که بوسپیرون به اثرگذاری داروهای ضدافسردگی کمک میکند.
داروهای افسردگی سه حلقه ای که نوع قدیمی تری هستند کمتر مورد استفاده قرار میگیرند چرا که ممکن است عوارض جانبی قابل توجهی داشته باشند.
خودیاری
خودیاری به رویکردهای کمتر معمولی گفته می شود که علایم اضطراب را با راهنمایی های محدود و یا بدون راهنمایی کاهش می دهند. برای مثال چندین کتاب وجود دارد که با تکیه بر اکت و یا درمان شناختی رفتاری به فرد کمک میکنند تا به صورت گام به گام علایم خود را کاهش دهد.
با ظهور فناوری تلفنهای هوشمند و محبوبیت اپلیکیشن ها، برخی از نرم افزارها نیز با هدف خودیاری ارایه شده و به رایگان و یا با هزینه های مختصر در دسترس افراد هستند.
البته باید توجه داشت که این روش تنها برای کنترل ابتدایی اضطراب فراگیر و تا زمان مراجعه به درمانگر مفید بوده و روش خودیاری جایگزین درمان روانشناختی نمی شود.
بنابراین با مطالعه این مطلب میبینیم که در درمان اختلال اضطراب فراگیر با توجه به تخصص درمانگر و وضعیت مراجع، انتخابهای متفاوتی وجود دارد. البته همگی به نتیجه یکسان که بهبود حال مراجع است ختم می شوند. گاهی برای پاسخدهی بهتر باید چند روش درمانی با هم ترکیب شوند تا نتیجه دلخواه حاصل شود.
این مقاله را به همراه اطلاعات دیگر در شماره 49 ماهنامه روانشناسی روانبنه بخوانید.
