راهنمای درمانگران برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی تکنولوژی می‌تواند زندگی را در جنبه‌های مختلف ساده‌تر کند اما همزمان با آن چالش‌های جدیدی را نیز وارد مسیر انسان‌ها می‌کند. این چالش‌ها برای درمانگران بسیار پررنگ‌تر می‌شود چرا که باید کدهای اخلاقی و حدومرزها را به‌گونه‌ای رعایت کنند که به حرفه آن‌ها آسیب نخورد
در دنیای امروز موفقیت در کسب‌وکار بدون استفاده از فضای مجازی تقریباً غیرممکن است. دلایل مختلفی ازجمله بازاریابی برای درمان جدید، پیدا کردن افرادی که تمایل به شرکت در آزمایش‌ها دارند، در ارتباط بودن با دیگر متخصصین، پیدا کردن فرصت‌های آموزشی و تحقیقاتی و یا دسترسی داشتن به کسانی که به دنبال خدمات شما می‌گردند باعث حضور یک متخصص روانشناس در شبکه‌های مجازی می‌شود اما در همین حال او را بیشتر از هر شخص دیگری نگران مشکلات ناشی از این استفاده می‌کند.
در ادامه درباره چند مشکل معمول بحث و گفتگو می‌کنیم:
برقرار کردن مرزها در دنیای دیجیتال
زمانی که کار خود را شروع می‌کنید احتمالاً به دنبال همه مسیرهایی می‌گردید که افرادی که نیازمند خدمات شما هستند از آن طریق شناسایی‌تان کنند. این روزها بیشتر این فرصت‌ها را می‌توان در شبکه‌های اجتماعی پیدا کرد.
اگر از این شبکه‌ها استفاده می‌کنید بهترین کار جدا کردن صفحه شخصی و صفحه کاری‌تان است. صفحه کاری شما باید تماماً اطلاعات حرفه‌ای داشته باشد و در صفحه شخصی هر اطلاعاتی که موردنظر شماست به اشتراک بگذارید. در صفحه شخصی بهتر است تمام اصول شخصی‌سازی را رعایت کنید. با این کار مراجعین می‌توانند شما را پیدا کنند و با شما در ارتباط باشند و درعین‌حال وارد همه جنبه‌های خصوصی زندگی شما نشوند. بهتر است از همه ابزارهای شخصی‌سازی برای حفظ حریم شخصی خود استفاده کنید.
استفاده از ادبیات تخصصی در صفحه عمومی اهمیت زیادی دارد. درحالی‌که ممکن است شما در مکالمات روزمره و دوستانه خود از هر ادبیاتی استفاده کنید و یا حتی در متن‌های ارسالی‌تان از شکلک‌ها استفاده کنید، توصیه می‌شود در صفحه کاری خود به انتخاب واژه‌ها دقت بیشتری کنید.
بعضی از درمانگران باور دارند که هرچقدر در طول جلسات به خود واقعی‌شان نزدیک‌تر باشند، رابطه درمانی بهتری شکل می‌گیرد. بر این اساس اعتقاد دارند در شبکه‌های اجتماعی هم می‌توان خود ابرازی داشت. حتی با داشتن این رویکرد بهتر است در صفحات اجتماعی و در اولین مواجهه به‌گونه‌ای رفتار کنید که بیان‌کننده فلسفه ذهنی و درمانی شما باشد و خود ابرازی را برای جلسات خصوصی نگه‌دارید.
در صفحه بیزینسی خود به مواردی که پست می‌کنید توجه بیشتری داشته باشید. توصیه می‌شود که تصاویر شخصی، حتی آن‌هایی که شاد کننده و مثبت‌اند (مثل عکس حیوان خانگی‌تان) را در صفحه شخصی ارسال کنید. در نظر بگیرید که افراد می‌توانند صفحه عمومی شما را ببینند و اگر تصویری در آن می‌گذارید باید در نظر بگیرید که این تصویر چه تأثیری روی حال کسی که تحت‌فشار و ناراحتی است خواهد گذاشت. اگر درصدی احتمال دارد افرادی با دیدن آن ناراحت شوند در صفحه عمومی خود پست نکنید.
زمانی که یک مراجع درخواست دوستی می‌فرستد…
در برخی موارد، کسی که در دوره درمان است برای شما پیغام دوستی می‌فرستد. هیچ کد اخلاقی برای نپذیرفتن این درخواست وجود ندارد اما APA بیان می‌کند که بهتر است با مراجع خود از یک مرز خاص، صمیمی‌تر نشوید.
افراد در شبکه‌های اجتماعی خود مسائل زیادی را به اشتراک می‌گذارند. ممکن است مراجع شما برخی از این موارد را در طول جلسات با شما مطرح نکند ولی حضور ذهن آن را هم نداشته باشد که در شبکه اجتماعی خود با حضور شما آن را پست کرده است. برعکس این اتفاق نیز ممکن است رخ بدهد و آن‌ها از زندگی شما اطلاعاتی به دست بیاورند که در حالت عادی قرار نبوده باخبر شوند.
بنابراین این سبک ارتباطی در رابطه درمانی تائید نمی‌شود. گاهی به دلیل نگرانی در مورد مراجعی خاص، درمانگر در شبکه‌های اجتماعی روال زندگی او را دنبال می‌کند ولی به‌طور کل این موضوع توسط افراد حرفه‌ای تائید نمی‌شود.
برخی افراد بیان می‌کنند اگر درخواست دوستی مراجعی را رد کنند ممکن است ازنظر روحی آسیب ببیند و حتی واکنش منفی نسبت به درمان نشان دهد. برای جلوگیری از این موضوع پیشنهاد می‌شود در جلسه اول قوانین خود را در مورد شبکه‌های اجتماعی برای مراجعین شرح دهید و از همان اول به آن‌ها اطلاع دهید که پیشنهاد دوستی کسی را در صفحه شخصی خود نمی‌پذیرید.
برخی از مراجعین درکی از ویژگی‌های رابطه درمانی ندارند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند بفهمند بااینکه ارتباط خوب و نزدیکی با درمانگرشان دارند ولی جنس این ارتباط با یک ارتباط دوستی و شخصی تفاوت دارد.
بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی
باز کردن یک صفحه بیزینس در شبکه‌های اجتماعی در دنیای امروز به افراد کمک می‌کند تا خود را به جامعه هدفشان نزدیک‌تر کنند. برای این کار باید به مواردی نیز توجه داشت که در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را مطرح می‌کنیم:
به یاد داشته باشید که نظرات شما و مواردی که به آن‌ها توجه می‌کنید عموماً در معرض دید همگان قرار دارد:
زمانی که در یک مکان عمومی پیامی ارسال می‌کنید باید به خاطر داشته باشید که هرکسی ممکن است آن را ببیند. حتی تصاویری که در اصطلاح -لایک- می‌کنید هم از دید برخی افراد پنهان نمی‌ماند؛ بنابراین توصیه می‌شود تنها نظراتی را ارسال کنید که در زمینه تخصص شما باشد. در نظر داشته باشید همه جنبه‌های زندگی اجتماعی شما می‌تواند وارد رابطه درمانی شما شود. علاوه بر این باید در نظر داشته باشید که اگر مطلبی را در مورد مراجع خود بدون اجازه ارسال کنید (حتی اگر مستقیماً به اسم او اشاره نکنید)، قوانین اولیه درمان را نقض کرده‌اید.
با درمانگران دیگر بااحتیاط ارتباط برقرار کنید.
ارتباط داشتن با کسانی که همکار شما هستند کمک می‌کند تا شبکه ارتباطی خود را گسترده‌تر کنید. در کنار این موضوع باید دقت داشته باشید اگر کسی مطلبی را منتشر کرد که ناقض حریم شخصی بیمارش بود از ارسال هرگونه نظر و یا تائید آن خودداری کرده و یا حتی به‌صورت خصوصی به او پیام دهید و نگرانی خود را بیان کنید.
از توجه به مطالبی که غیرحرفه‌ای هستند خودداری کنید.
همانند مورد قبلی، اگر در صفحه‌ای مطلب غیرحرفه‌ای دیدید از کنار آن بدون توجه رد شوید و درصورتی‌که تمایل به اقدام عملیاتی دارید به صاحب صفحه پیام دهید و غیر مرتبط بودن پست را به او گوشزد کنید.
در نظر داشته باشید که می‌توانید ارسال پیام را محدود کنید
افراد ممکن است در هرزمانی تصمیم بگیرند به شما پیام دهند و موضوعی را با شما در میان بگذارند. شما حق‌دارید که در مورد دریافت کردن یا نکردن این پیام‌ها تصمیم بگیرید. ازآنجایی‌که گاهی افراد سؤالات بسیار شخصی می‌پرسند و یا مواردی را مطرح می‌کنند که به رابطه درمانی‌تان آسیب می‌زند توصیه می‌شود ارسال پیام را توسط غریبه‌ها در صفحه شخصی خود محدود کنید.
اگر مطلبی به اشتراک گذاشتید که از آن پشیمان شدید…
راهنمای درمانگران برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی : درمانگران هم انسان هستند و هیچ انسانی از خطا مصون نیست. ممکن است زمانی مطلبی پست کنید و بعداً از آن پشیمان شوید. این مطلب می‌تواند یک پست ناراحت‌کننده، دارای مفاهیم تائید نشده، مطالب غلط یا القاکننده یک حس منفی باشد.
مهم نیست چه چیزی پست کرده‌اید. اول توجه کنید که نباید احساسی برخورد کنید. آرام باشید تا منطقتان فعال شود. اول‌ازهمه مشخص کنید آیا واقعاً اشتباه کردید یا صرفاً یک پست ناراحت‌کننده ارسال کردید. برای مثال اگر مطلبی را ارسال کردید که در آن از بی‌اهمیت انگاشتن سلامت روان توسط انسان‌ها گله کرده‌اید، ممکن است برای برخی افراد برخورنده باشد ولی به‌خودی‌خود مطلب بدی نیست. این پست را بدون سروصدا پاک کنید و اجازه دهید تا از حافظه افراد هم محو شود.
گاهی پست شما حاوی مطالب آزاردهنده و یا اطلاعات غلط است. رفتار حرفه‌ای در این زمینه باید به این صورت باشد که علاوه بر حذف پست، یک مطلب دیگر برای عذرخواهی به اشتراک بگذارید. برای جلوگیری از این اتفاق بهتر است قبل از ارسال هر مطلبی از صحت آن مطمئن شوید و یا آن را بازخوانی کنید.
نتیجه‌گیری
حضور در شبکه‌های اجتماعی و یادگیری نحوه رفتار حرفه‌ای برای بسیاری از افراد چالش‌برانگیز است ولی در کل سخت نیست و می‌توان با اندکی دقت آن را فراگرفت.
حضور داشتن در این شبکه‌ها برای کسب‌وکار شما مفید است. بامطالعه و به‌روز نگه‌داشتن اطلاعات وارد آن شوید و از خطاها نگران نشوید.
آزاده مرادخانی- کارشناس روانشناسی و کارشناس ارتباطات
منبع:
Zur, O., & Walker, A. (n.d.). To accept or not to accept? How to respond when clients send “friend request” to their psychotherapists or counselors on Facebook, LinkedIn, Twitter or other social networking sites. Zur Institute. Retrieved from https://www.zurinstitute.com/socialnetworking
Natwick, J. (2017). Boon or bother? Social media marketing and ethics. American Counseling Association. Retrieved from https://www.counseling.org/docs/default-source/ethics/ethics-columns/ethics_february-2017–social-media-marketing.pdf?sfvrsn=1225522c_6
(جای زندگینامه انتهای مقالات)
