کدام درمان مؤثرتر است؟ در مورد مذهب و روان‌پزشکی و سلامت روان همواره اختلاف‌نظر زیادی و جود داشته است، به‌طور سنتی دیدگاه روانشناسان و روان‌پزشکان به مذهب مثبت نبوده، در برخی مطالعات انجام‌شده در آمریکا از میان روان‌پزشکان و روانشناسان حدود 40% به وجود خدا اعتقاد داشته‌اند درحالی‌که در جمعیت عمومی مردم آمریکا حدود 90% به خدا اعتقاد داشته‌اند. شاید به دلیل این‌که پزشکی یک علم تجربی بوده و همواره با آزمایش و عینیت سروکار داشته است اما باید به این مطلب توجه داشت که مسائل مذهبی در بین مردم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در سلامت روان هم بی‌اهمیت نیست.
در مورد درمان RCBT(روان‌درمانی شناختی ـ رفتاری مذهبی) مطالعات زیادی صورت نگرفته است و عمدتاً در مورد درمان افسردگی و اضطراب نسبتاً خفیف مطالعه شده و با CBT استاندارد مقایسه می‌شود. ازنظر تأثیر با CBT به همان اندازه بوده اما گاهی در افراد مذهبی اثر بیشتر و سریع‌تری داشته است در این روش افراد آیاتی از قرآن یا انجیل را حفظ می‌کنند و یا استفاده از مشاوران مذهبی یافتن به زیارت توصیه می‌شود.
اصول CBT:
- تغییر روی رفتار و یا شناخت افراد صورت می‌گیرد.
- درمانگر و مراجع باهم در تلاش هستند تا به هدفی مشترک برسند.
- درمانی هدفمند است.
- از بیمار بازخورد گرفته می‌شود مثلاً احساس شما نسبت به این جلسه چیست؟
- ارتباط به‌صورت همدلانه است.
- به مراجع تمرین خانگی داده می‌شود.
اصول RCBT:
اصول آن همان اصول مشترک CBT است با این تفاوت که به‌طور واضح از عقاید مذهبی افراد در جهت اهداف درمانی استفاده می‌شود.
- تکنیک‌های اصلی به‌کاررفته در CBT و RCBT یکسان هستند.
- تکنیک‌های به‌کاررفته در RCBT از تکنیک‌های CBT نشأت‌گرفته اما عقاید و رفتارهای مذهبی در آن استفاده‌شده است.
- میزان استفاده از عقاید و رفتارهای مذهبی می‌تواند کم یا زیاد باشد.
- ممکن است در اختلالات مختلف نتایج مختلف داشته باشد.
- ممکن است بسته به نوع مذهب یا دین بیمار نتایج متفاوتی داشته باشد.
کدام درمان مؤثرتر است؟ ملزومات استفاده از روش‌های مذهبی در RCBT:
- لازم است بیمار نسبت به روش‌های مذهبی به کار گرفته‌شده دید منفی نداشته باشد.
- لازم است قبل و بعد از استفاده از روش‌های مذهبی از بیمار بازخورد گرفته شود.
- لازم است اطلاعات مذهبی درمانگر در حد کافی باشد.
- اگر بیمار به متخصص مذهبی ارجاع داده می‌شود لازم است که نگرش‌های مذهبی درمانگر و متخصص بالینی یکی باشند.
- لازم است به عقاید مذهبی بیمار احترام گذاشته شود.
سخنران: آقای دکتر سامان واثق
تهیه و تنظیم: مریم عبداللهی
